برگزاری دومین نشست شبی در محفل پژوهش: سامانه‌ علم‌سنجی

نشست شبی در محفل پژوهش با موضوع معرفی و آشنایی با سامانه علم‌سنجی دانشگاه الزهرا، عصر روز گذشته (شنبه 20 دی‌ماه) از سوی معاونت پژوهشی دانشگاه با حضور دکتر یداله اردوخانی معاون پژوهشی، دکتر افسانه توسلی مدیر امور پژوهشی، خانم نسرین فرزانه دخت رئیس اداره خدمات پژوهشی و دکتر صدیقه صابر ماهانی و جمعی از مدیران و اعضای هیئت علمی و غیرهیئت علمی دانشگاه بصورت آنلاین برگزار شد.

دکتر توسلی در ابتدای این برنامه در مورد راه اندازی سامانه علم سنجی در سال 1398 گزارشی ارائه نمود. پس از آن در خصوص ورود اطلاعات اولیه اعضای هیات علمی، قراردادن لینک ها و به روزرسانی سامانه توضیحاتی مطرح کرد. ایشان دسترسی به کارشناسان جهت رفع ابهامات و اصلاحات مورد نیاز از طریق ایمیل سامانه را امکان پذیر دانست و اذغان داشت اساتید می توانند به این کارشناسان دسترسی داشته باشند. وی اضافه کرد عدم مشاهده نام و یا رویت نشدن برخی مقالات می تواند با اصلاح اطلاعات در گلستان مرتفع شود.

پس از آن دکتر اردوخانی با اشاره به راه‌اندازی سامانه علم‌سنجی دانشگاه الزهرا گفت: نسخه فارسی این سامانه همزمان با هفته پژوهش در سال 98 و نسخه انگلیسی آن در هفته پژوهش امسال رونمایی شد. وی افزود: سامانه علم‌سنجی دانشگاه اطلاعات اساتید را از سه مجموعه اسکوپوس، Wos و گوگل اسکولار می‌گیرد و براساس آن‌ها فعالیت اعضای هیئت علمی دانشگاه را درج می‌کند؛ لذا بخش از فعالیت‌های همکاران ما در مجلات داخلی در این سامانه دیده نمی‌شود و تنها بعضی از آن‌ها در گوکل اسکولار قابل رویت است. 

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه الزهرا (س) ادامه داد: تلاش کردیم که نمایه ISC را به این سامانه متصل کنیم تا فعالیت‌های همکاران ما در مجلات علمی پژوهشی داخل با نمایه ISC هم قابل مشاهده باشد، اما هنوز موفق نشدیم، چون زیرساخت‌های دو سامانه با یکدیگر متفاوت است. 

دکتر اردوخانی مطرح کزد: اینگونه نیست که نزدیک به 200 عضو هیئت علمی دانشگاه هیچ فعالیت و مقاله‌ای نداشته باشند، در واقع فعالیت دارند، اما در آن نمایه ISC است که در این سامانه دیده نمی‌شود. این سامانه هفته پژوهش سال 98 راه‌اندازی اولیه شده (کمتر از یکسال گذشته) لذا طبیعی است که نواقصی داشته باشد. ما در حال رفع و به روزرسانی آن‌ها هستیم، چون بعضی از مقالات چاپ و منتشر شدند که در این سامانه دیده نمی‌شوند. وی با بیان اینکه قصد داریم با تکمیل فعالیت‌ها و روند به‌روزرسانی سامانه آن را به یکی از کاملترین سامانه‌های علم‌سنجی تبدیل کنیم، عنوان کرد: اطلاعات اساتید در سامانه علم‌سنجی به صورت دستی و از طریق دانشگاه بارگذاری نمی‌شود و زیرساخت آن به گونه‌ای است که تنها با ارائه شناسه استاد، اطلاعات او را از پایگاه‌های WOS، اسکوپوس و گوگل اسکولار جمع‌آوری و تفکیک شده نمایش می‌دهد حتی این سامانه قابلیت دارد که نشان دهد همکاری‌های علمی بین‌المللی اساتید با چه کشور‌هایی بوده است.

دکتر اردوخانی با بیان اینکه در زمان راه‌اندازی سامانه علم‌سنجی، اولین دانشگاه تحت نظر وزارت علوم بودیم که موفق به انجام این کار شدیم، گفت: هدف ما این بود که با شفاف‌سازی فعالیت اعضای هیئت علمی دانشگاه بتوانیم معایب و محاسن را ببینیم و برای رفع نواقص و ارتقای حسن‌های خود اقدام کنیم و اینگونه علاوه بر به رخ کشیدن خود به جهانیان، مشاهده‌پذیری فعالیت اساتید و دانشگاه را در بین دانشجویان داخلی و خارجی بالا ببریم، بدون شک با این روند استنادات بیشتر خواهد شد. 

در ادامه خانم فرزانه دخت با بیان اینکه دانشگاه الزهرا بعد از دانشگاه های علوم پزشکی، از اولین دانشگاه های پیشتاز در ایجاد سامانه علم سنجی است، گفت: سامانه علم‌سنجی در هفته پژوهش سال 98 از سوی دانشگاه الزهرا، به عنوان دانشگاهی غیر پزشکی راه‌اندازی شد و شاید بتوان گفت کامل ترین سامانه علم سنجی می باشد. 

وی افزود: دانشگاه ما جزو پیشتازان این امر بوده تا بتواند تمامی فعالیت‌های اساتید را در عرصه بین‌المللی به نمایش بگذارد. برای انجام اینکار در ابتدا اطلاعات اعضای هیئت علمی از سامانه گلستان جمع‌آوری و اصلاح شد و تیم سامانه علم سنجی با رصد مداوم مقالات جهت بروزرسانی و رفع اشکالات آن اقدام کردند. خانم فرزانه دخت با تاکید بر لزوم بازبینی اطلاعات در سامانه گلستان از سوی اساتید، مطرح کرد: اساتید باید با رصد اطلاعات خود، برخی از مواردی که در سامانه گلستان اشکالاتی دارند را شناسایی و پیگیری کنند زیرا اشتباه بودن اطلاعات، باعث عدم دیده شدن اساتید در سامانه علم سنجی می‌شود.

در بخش دیگری از این نشست دکتر ماهانی نیز توضیحاتی در خصوص سامانه علم‌سنجی و نحوه استفاده از آن ارائه داد. وی گفت: علم سنجی علمی است که فرایند تولید، توزیع و استفاده از اطلاعاتی علمی را بصورت کمی و کیفی تجزیه و تحلیل می‌کند تا بتوانیم در برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری در ابعاد مختلف دید درستی داشته باشیم.

دکتر ماهانی افزود: امسال ورژن انگلیسی این سامانه راه‌اندازی شد که تمام اطلاعاتی که در نسخه فارسی سامانه وجود دارد در این نسخه نیز قابل استفاده است. بخشی به عنوان علامت راهنما در صفحه انگلیسی سامانه علم‌سنجی قرار داده شده تا اساتید بتوانند براحتی از آن استفاده کنند. وی مطرح کرد: سامانه علم سنجی برای اعضای هیئت علمی شاغل و بازنشسته راه‌اندازی شده اما ما در ابتدا تمرکز خود را بر اعضای هیئت علمی شاغل گذاشته‌ایم اما با تکمیل این سامانه به اعضای هیئت علمی بازنشسته نیز خواهیم پرداخت. 

دکتر ماهانی ادامه داد: با توجه به اینکه فقط می‌توان یک آیدی اسکوپوس برای افراد در سامانه تعریف کنیم، شاید عددی که برای تعداد مقالات و استنادات برای بعضی از اساتید دیده می‌شود، غیرواقعی بنظر می‌آید که این امر به وجود آیدی‌های متعدد از سوی اعضای هیئت علمی اشاره دارد که جهت رفع این مسئله ما آموزش‌هایی جهت ادغام کردن پروفایل‌های خود را ارائه دادیم تا بتوانند تمامی مقالات و استنادات خود را در یک پروفایل داشته باشند و به دنبال آن، سامانه علم‌سنجی نیز اطلاعات درست و دقیقی را نشان دهد. وی در رابطه با پایگاه web of science نیز مطرح کرد: سامانه علم‌سنجی تمامی اطلاعاتی که برای این قسمت دارد از پروفایل‌های پابلونز و ارکید اساتید بیرون می‌کشد یعنی علت اینکه اساتیدی که تعداد زیادی مقاله web of sciene دارند اما در این قسمت تعداد کمتری مقاله می‌بینند، عدم کامل بودن پروفایل‌های پابلونز و ارکید آن‌ها است. به همین دلیل الزام شد که همه اساتید پروفایل پابلونز و ارکید تشکیل دهند تا سامانه بتواند اطلاعات کامل و جامعی را نشان دهد. 

دکتر ماهانی در خصوص گوگل اسکالر نیز گفت: اکثر اساتید این پروفایل را دارند اما گاهی به دلیل تشابهات اسمی پیش می‌آید که مقالاتی که مربوط به اساتید نیست، در پروفایل‌های آن‌ها دیده می‌شود که ما جهت رفع این موضوع نیز اطلاع دادیم تا این اطلاعات حذف شود تا آمارها و اطلاعات دقیق و جامعی در سامانه وجود داشته باشد. وی همچنین در ادامه به توضیح بخش‌ها و آیتم‌های دیگر سامانه علم سنجی برای اساتید و اعضای هئیت علمی پرداخت. 

در پایان جلسه نیز اساتید به پرسش و پاسخ، بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.